کوروش بزرگ

کوروش بزرگ
شاه پارس، شاه انشان، شاه ماد، شاه بابل، شاه سومر و اکد شاه چهارگوشهٔ جهان

دوران	۵۵۹�۵۲۹ پیش از میلاد.^[۱] (۳۰ سال)
تاجگذاری	انشان، پارس
زادروز	۶۰۰ یا ۵۷۶ پیش از میلاد
زادگاه	انشان، پارس
مرگ	۵۲۹ پیش از میلاد
محل درگذشت	مشخص نیست
آرامگاه	پاسارگاد
پیش از	کمبوجیه دوم
پس از	کمبوجیه یکم
همسر	کاساندان
دودمان	هخامنشیان
پدر	کمبوجیه یکم
مادر	ماندانا
فرزندان	کمبوجیه بردیا آتوسا آرتیستون رکسانا

[نمایش] ن � ب � و جنگ‌های کوروش بزرگ

پارس (۵۵۲ پ.م) � هیربا (۵۵۲ پ.م) مرز پارس (۵۵۱ پ.م) پاسارگاد (۵۵۰ پ.م) پتیرا (۵۴۷ پ.م) � تیمبرا (۵۴۷ پ.م) ساردیس (۵۴۶ پ.م) � اوپیس (۵۳۹ پ.م)

کوروش، ملقب به کوروش بزرگ یا کوروش کبیر (به پارسی باستان: ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎) همچنین معروف به کوروش دوم، نخستین پادشاه و بنیان‌گذار شاهنشاهی هخامنشی بود. کوروش به مدت سی سال، از سال ۵۵۹ تا ۵۲۹ پیش از میلاد، بر ایران سلطنت کرد.^[۲]

دربارهٔ کوروش تمام مورخین توافق دارند که شاهی بود با عزم، عاقل و رئوف که در موارد مشکل به عقل بیش از قوه متوسل می‌شد و برخلاف پادشاهان آشور و بابل، با مردم مغلوب رئوف و مهربان بود.^[۳] جنگ و بوی خون او را برخلاف فاتحان دیگر مغرور نکرد و رفتار او با پادشاهان مغلوب لیدیه و بابل سیاست تسامح او را بخوبی نشان می‌دهد.^[۴] با پادشاهان مغلوب به اندازه‌ای مهربانی می‌کرد که آنها دوست کوروش شده و در مواقع مشکل به او یاری می‌نمودند. با مذهب و معتقدات مردم کاری نداشت بلکه برای جذب قلوب ملل آداب مذهبی آنها را محترم می‌داشت. شهرها و ممالکی که در تحت تسلط او در می‌آمدند، هیچگاه معرض قتل و غارت واقع نمی‌شدند. ^[۵] آنچه درباب وی برای مورخ جای تردید ندارد، قطعاً این است که لیاقت نظامی و سیاسی فوق‌العاده در وجود او، با چنان انسانیت و مروتی در آمیخته بود که در تاریخ پادشاهان شرقی پدیده‌ای به‌کلی تازه به شمار می‌آمد.^[۶] کوروش از ذکر عناوین و القاب احتراز داشت، در کتیبه‌هایی که از او مانده، این عبارت ساده خوانده می‌شود، من کوروش شاه هخامنشی هستم. حال آنکه شاهان دیگر خود را خدا می‌خواندند.^[۷]

ایرانیان کوروش را پدر^[۸] و یونانیان او را سرور و قانون‌گذار می‌نامیدند^[۹] و به وی به چشم یک فرمانروای آرمانی می‌نگریستند.^[۱۰] یهودیان این پادشاه را، به منزله مسیح پروردگار به شمار می‌آوردند،^[۱۱] ضمن آن‌که بابلیان او را مورد تأیید مردوک می‌دانستند.^[۱۲]