نادر وناپلئون

ناپلئون بناپارت چهرای نام آشنا برای مردم ایران وبخصوص جهان است.علت اینکه مردم دنیا اورا می شناسنداین است که تبلیات وسعیی با نگاه مثبت از طرف فرانسویها  برای او صورت گرفته ونتیجه اش چهره محبوب جهانی والگوی بسیاری از جوانان دنیا شد.این در حالی است که ناپلئونی دیگر ازسرزمین ایران به پا خاسته که نه تنها دنیا بلکه مردم کشورش نیز از زندگی و سلحشوریهای او اطلاع چندانی ندارند.این سردار دلاور ایرانی نادر شاه افشار است که نوشته های موجود در باره او بیشتر از سفرنامه های سفیران متعُصب وسنی عثمانی و نوشته های افرادی از کشورهایی مثل  هندو روسیه سر چشمه میگیرد.که در آثارشان نادر را جلادی بیرحم تر از چنگیز مغول وناسیونالیستی ظالم تراز هیتلرویا پادشایی معرفی نمودند که همیشه درگیر جنگ داخلی بوده.ودر جایی وقتی اورا با خصوصیات مثبت ذکر میکنند بلافاصله وی را یک مرد از نژاد اورپایی ویا یک عرب معرفی می نمایند.به عنوان مثال � آروتین طنبوری که در زمان افشاریه به دنبال سفیر عثمانی به درگاه نادر رسید نادر را مردی از اطراف بغدادو عرب در نوشته هایش معرفی میکند.آ.کلوسترمیگوید(عده ای نادر شاه را سويیسی وبرخی هلندی وبرخی انگلیسی و عده ای فرانسوی و حتی یک کشیش می دانند وروایتی در دست است که به موجب آن موطن وی تیرلمن واقع در برابان میباشد و یکی از خواهران وی با دو بچه اش آنجا زندگی میکرد. نادر شاه در اولین جنگ هایش در سرکوب محمود سیستانی که بر خراسان حکومت میکردوناپلئون در زمانی که از تولون در مقابل انگلیسیها دفاع و بعد سلطنت طلبان را سرکوب کر د هردو به نوعی ژنرال شدند.نادر شاه پس ار سرکوبی حاکم خراسان هرات را فتح کرد وبعد به جنگ اشرف افغان  که قبلا عثمانی را شکست داده رفت ولی مغلوب شد اما بعد همان نیرو را در مورچه خور اصفهان در کنار رودخانه مهماندوست اشرف را شکست میدهد.وبعد به فسمت شمالی  کشور که به علت بی لیا قتی شاهان گذشته وهرج ومرج در کشور بین روسیه و عثمانی تقسیم شده بود لشکر کشید ابتدا روسیه را کنار زد وبعد به جنگ با عثمانیان پرداخت وبسیاری ازمناطق اشغال شده را آزاد کرد.در این میان شاه طهماسب صفوی معاده صلحی با عثمانی منعقد میکند که از نظر نادر ننگین بود پس توسط شورای سلطنت شاه طهماسب را خلع وپسر خردسالش را بجای او بر تخت سلطنت مینشاند وخود را نایب السلطنه مینامد. عثمانیها جنگجوی خود توتال را به جنگ با نادر اعزام میکنند که او در اواین نبرد بر نادر پیروز میشود ولی پس از چند روز نادر با تجدید قوا بر سپاه عثمانی پیروز میگردد وپس از مدتی نیز بر سپاه عظیم عثمان پاشاغلبه میکند و او را به قتل میرساندوبعد با خیالی راحت از طرف عثمانیها به قفقازیه وداغستان لشکر کشید وقسمتهای زیادی را ازاد و دو باره به ایران ملحق نمودودر این میان بزرگان و رجال ملکت که شاهد دلاوریهای نادر بودند شورایی تشکیل داده و ارو را پادشاه ایران مینمایند.نادر پس از تاج گذاری دوباره به قندهارحمله بردو پس از فتح آن به هندوستان لشکر کشیدودر جنگ کرنال هندوستان را فتح کرد .وبعد از اینکه به ایران باز گشت به طرف غرب حرکت کرد وبار دیگر شکست سختی به عثمانیها دادو پس از پیکارها وجدال ها سران قزل باش وریس قراولان به علت هراس از خشم نادر به سبب خطایی که کرده بودند شبانه به خیمه او حمله بردند و با نادر گلاویز شدند ونادر دوتن از آنها را از پای در آورد  اما نتوانست کاری از پیش ببرد وکشته شد.ناپلئون نیز بعد از سر کوب سلطنت طلبان در ایتالیا دو پیروزی بزرگ یافت وپس از بازگشت از ایتالیا به مصر رفت وپس از فتح مصر وسوریه به فکر فتح هندوستان افتاد که هیچ وقت به آن نائل نشدو وقتی از مصر بازگشت در  صدد کنار زدن هیئت دیراکتور شدکه با کمک دو تن از اعضای دیراکتور این انجمن را ساقط و زمام امور در دست گرفت وپس  ان با انگلسستان واطریش و پس از مدتی با اسپانیا جنگید وپیروزیهایی بدست آورد و در فکر حمله به روسیه افتاد که تا مسکو پیش رفت اما به علت پیش دستی  روسها مسکو را خالی از سکنه ودر حال اتش سوزی دید وبا بازگشت از روسیه آنچه از سپاه ناپلئون مانده بود سپاهی در مانده وگرسنه که دیگر توان جنگیدن نداشتند.و پس از مدتی در جنگ لایپزیک سپاه او کاملا عقب رانده شد وسر آخر در نبرد فرانسه شکست خورد وپاریس به اشغال متحدین در آمد و روزنامه ها با تیتر بزرگ نوشتند بابل بزگ سقوط کرد.وناپلئون به جزیره الب تبعیدوبعد در جنک واترلو نیز شکست خورد وبه جزیره سنت هلن فرستاده شد. اما یک تفاوت بزرگ بین این دو وجود داشت ملت فرانسه هم صدا ویک دل بودند و از ناپلئون یک پارچه حمایت میکردند اما در ایران در دوره صفویه براثر بی لیاقتی شاهان دولت ایران در لبه پرتگاه سقوط و خطرناک قرار داشت از یک طرف حکومت های محلی برای بدست اوردن خودمختاری بهمیاری کشورهای همسایه دست به شورش زده بودند و کشور به علت نابسامانی دولتهای پیشین وسلطه افغانهاوترکهاوروسها ایران در شرایط بسیار بدی قرار داشت با همه این احوال اکثر بیگانگان  توفیق نادر را در بدست آوردن تمام پیروزیها ناشی از ضعف شاهان صفوی وپیروزی او را بر عثمانیها وروسهارا تصادف تاریخی قلمداد کردند ویا تسخیر هندوستان را ناشی از فساد هیئت حاکمه آن کشور دانستند.در مورد به حکوت رسیدن نادر گفته اند که نادر با زور شمشیر تاج گداری کرد باید در جواب گفت اگر او میخواست خود را شاه معرفی کند نیازی به تشکیل شورای سلطنت نبود و او به راحتی میتوانست   حکومت را در دست بگیردو وقتی نادر شاه شد دستور داد در اصفهان چهار روز جارچی در شهر جار بزند. روز اول جار زدند بدانید وآگاه با شید که شا قزل باش است در روز دوم جار زدند که شاه ارمنی است در روز سوم جار زدند که شاه چاریابی است و در روز چهارم جار زدند که شاه یهودی است در روز پنجم  همه  طبقات شهر را گرد هم آورد وگفت  دیدید که جارچیان چهار روز جار زدند  همه گفتند بلی شاها اما منظورشان را نفهمیدیم؟نادر شاه گفت منظورم این بود که مبادا قزلباشها به تصور اینکه شاه قزل باش است ما چاریابی ها را غارت کنندو یا اینکه ارمنیها به تصور اینکه شاه ارمنی است واز ما ست بر مال دیگران دست درازی کنندو در کل بروید و با صلح آرامش در کناریگدیگر زندگی کنید. طنبوری در کتاب خود می گوید�پیش از فتح هندوستان هیچ کدام از ارامنه خانه وزندگی در مشهد نداشتند واگر خراسانیان دامنشان به دامن کافری برخورد میگرد دامن خود را می بریدند وهر کافری را که از جلوی صحن مرقد امام رضا میگذشت او را می کشتند ولی اکنون نادر چندین خانواده ارمنی را در مشهد سکنا داده و1000 تومان پول برای احداث کلیسا واین ارمنی ها گله گله به درون حرم میروند و مردم از ترس نادر جرآت ندارند دم بزنند فقط همین قدر که آنها را از حرم بیرون میکنند انچه در سفرنامه های طنبوری مشهود است نشان از اعتقاد راسخ نادر به مذهب بخصوص شیعه است اما با درایت نمیگذاشت که مذهبی بودن او باعث نفاق در کشور شود نادر شاه پس از شکست دادن عثمانیها یکی از شروط خود را شناختن مذهب جعفری جزو مذاهب اهل سنت وجماعت می دانست واینکه ایرانیها بتوانند بدون هیچ مزاحمتی برای بجا آوردن اعمال حج  از آن کشور رفت وآمد کنند  .پس از چندین بار مذاکره و رد وبدل کردن سفیر و رد پیشنهاد ایران نادر شاه در آخرین نامه خود با هشدار به دولت عثمانی عنوان کرد که خود با سپاهش برای رفع این مشکل وارد ترکیه خواهد شد این برجستگان تاریخ هر دو در دوره ای ظهور کردند که کشورشان در حال شکل گیری انقلابی برای راهای از سلطه شاهان بی کفایت  دست درازی کشورهای بیگانه ای چون روسیه انگلیس اطریش وامپراطوری عثمانی که چشم طمع به خاک کشور دوخته بودند به پا خاستندو با دلاوریها ونبوغ نظامی خود بر آنها غلبه کردن و کشور را از یوغ سلطه بیگانکان رهایی بخشیدند اما در این میان فرانسویها با تبلیغات وسیع همیشه سعی در زنده نگه داشتن نام ناپلئون دارند و  او  رابعنوان یک اسطوره در دنیا معرفی کنند اما ما نه تنها یادی ار نادر شاه افشار نمی کنیم بلکه در تلاشیم نام اور را از کتابهای درسی نیز حذف کنیم تا چه رسد که اورا به جهانیان بشناسانیم .       ..  .  .